Dự báo dịch Covid-19 cho Đà Nẵng
Sáng nay (23/8/2020) có dịp xem xét dữ liệu về dịch Covid-19 ở Đà Nẵng và tôi thử làm vài thể thao tâm trí. Tôi muốn trả lời câu hỏi quan trọng là dịch diễn biến ra sao và dự báo tương lai. Tình hình có vẻ lạc quan.
Dữ liệu này lấy từ trang web của Sở Y Tế Đà Nẵng. Phải khen Sở Y Tế Đà Nẵng vì họ cập nhựt dữ liệu rất tốt, có lẽ còn tốt hơn … Bộ Y Tế. Thông tin rất chi tiết và rất có ích cho nghiên cứu. Nếu cho góp ý, tôi chỉ góp ý rằng họ nên bỏ đi tên họ (dù là viết tắt) của bệnh nhân, vì điều này sợ vi phạm quyền riêng tư của bệnh nhân.
Tôi tải dữ liệu về máy tính cá nhân, làm vài động tác "clean up", rồi áp dụng các mô hình dịch tễ học định lượng để trả lời hai câu hỏi trên. Mô hình có vài giả định về thời gian lây nhiễm, nhưng tôi lấy từ dữ liệu thực tế. Kết quả có thể tóm tắt qua các biểu đồ sau đây.
Biểu đồ 1 mô tả diễn biến dịch từng ngày tính từ 25/7/2020 đến 22/8/2020. Trong thời gian đó có 374 ca nhiễm được ghi nhận. Số ca nhiễm tăng cao vào đầu tháng 8, rồi trồi sụt một thời gian ngắn, và sau đó là có xu hướng giảm. Tuy nhiên, số ca nhiễm lại có xu hướng tăng nhẹ trong ngày 20/8. Nhưng tình hình chung là số ca nhiễm suy giảm.
Biểu đồ 1: Số ca nhiễm hàng ngày ở Đà Nẵng tính từ 25/7 đến 22/8/2020.
Về đặc điểm của bệnh nhân: Nữ bị nhiễm nhiều hơn nam (61% vs 39%). Tuổi trung bình là 47, nhưng có người nhiễm là em bé mới sanh (?) và người nhiễm cao tuổi nhứt là 93 tuổi.
Về địa lí, số người nhiễm đông nhứt là Hải Châu (68), kế đến là Thanh Khê (49), Sơn Trà (48), Hoà Vang (43), Cẩm Lệ (41). Các quận khác có số nhiễm <30. Số đang điều trị là 302, số phục hồi 52, và số tử vong là 20.
Biểu đồ 2 gọi là 'force of infection' hay 'nhiễm lực'. Biểu đồ này cho thấy quả thật nhiễm lực đang suy giảm, và chắc đến đầu tháng 9 hay cuối tháng 8 thì sẽ 0. Tin mừng.
Biểu đồ 2: Lực nhiễm (force of infection) theo thời gian. Như có thể thấy lực nhiễm cao nhứt vào đầu tháng 8 nhưng suy giảm nhanh sau đó. Tín hiệu mừng.
Biểu đồ 3 là dự báo cho 60 ngày tới. Dự báo là việc làm rất nguy hiểm (vì dễ sai), nhưng chúng ta thử dùng mô hình dịch tễ học xem sao. Tình huống xấu nhứt là sẽ có thêm 750 ca nhiễm (tích luỹ đến 15/10/2020), nhưng tôi nghĩ tình huống đó khó xảy ra. Tình huống lạc quan là chừng 130 ca mới (tính từ nay đến 15/10).
Biểu đồ 3: Dự báo cho 60 ngày tới, trục tung là số ca nhiễm tích luỹ. Dự báo cho nhiều tình huống. Lạc quan nhứt là "1%" xác suất, xấu nhứt là "99%" xác suất.
Biểu đồ 4 là ước tính hệ số lây nhiễm. Tính chung, hệ số lây nhiễm ở Đà Nẵng không cao, chừng 1.04 (trung bình), nhưng có thể lên đến 1.2 (cao nhứt). Có vài bệnh nhân lây cho 4 người khác (đa số trong gia đình), nhưng đa số chỉ lây cho 1-2 người khác. Một đa số lớn hơn là không/chưa lây cho ai.
Biểu đồ 4: Phân bố hệ số lây nhiễm (R0). R0 có thể dao động trong khoảng 0.9 đến 1.2, với trung bình là 1.04. Không đến nổi cao như quan sát ở vài nước Âu châu.
Tóm lại, dữ liệu thực tế về dịch Vũ Hán từ Đà Nẵng cho thấy số ca nhiễm đang suy giảm, nhưng có vài 'trồi sụt' trong 2 ngày qua. Nếu dịch vẫn diễn ra, và tình huống lạc quan nhứt là từ nay đến giữa tháng 10 có thể có thêm 130 ca.
Các bạn đọc trong tư thế giải trí thôi. Lí do là tất cả các mô hình đều sai, nhưng có vài mô hình có ích (George Box) để các bạn tôi ở Đà Nẵng chuẩn bị hay có kế hoạch đối phó.
_______
Nguồn: Dữ liệu do Sở Y Tế Đà Nẵng cung cấp
